Beleidsveld: Wervengebied
Wethouder: Streefland
Indicatieve behandeltijd: 45 minuten
Geagendeerd door: VVD, PVV, Student & Starter.
Het herstel van de werven in Utrecht is een van de grootste en meest risicovolle projecten die de gemeente Utrecht uitvoert. Er is nu een tijdelijke financiële regeling van kracht, als uitwerking van het raadsbesluit van juli 2021. De fracties VVD, PVV en Student & Starter willen een debat over de wijze waarop de huidige tijdelijke regeling tot stand is gekomen, naar aanleiding van het antwoord op de schriftelijke vragen nr. 177. Daarbij willen de fracties niet zozeer debatteren over de inhoud van de tijdelijke regeling, maar voornamelijk op de wijze waarop bewoners bij de uitwerking van de regeling zijn betrokken. De fracties merken dat er al lange tijd een groot verschil van inzicht is tussen de gemeente en (een groep) bewoners en bespreken graag hoe de samenwerking kan worden verbeterd.
Schriftelijk verslag: Beantwoording Schriftelijke Vragen over Werven
De voorzitter constateert dat dit agendapunt is geagendeerd door de fracties van VVD, PVV en Student&Starter.
De heer De Pagter (VVD) vertelt dat de raad in juli 2021 goedkeuring heeft gegeven aan het programmaplan voor het wervengebied. Voorafgaand hieraan had de commissie van wijzen Wervengebied een helder advies uitgebracht. In 2024 volgt de evaluatie en de VVD wacht die af. Vanavond wil de VVD het hebben over de samenwerking met de keldereigenaren. De commissie van wijzen wees op het gebrek aan vertrouwen en in het raadsbesluit stond dat het doel is om met elkaar tot een eenvoudige en goede samenwerking te komen. Er zou een onafhankelijk procesbegeleider komen om de samenwerking vorm te geven per straat of per rak en de commissie adviseerde ook om een stichting op te richten om de samenwerking formeel ook vorm te geven. De VVD constateert dat er geen onafhankelijk procesbegeleider is gekomen en ook geen stichting. Hoe reflecteert de wethouder hierop? De VVD hoopt dat de samenwerking snel goed vormgegeven wordt.
De heer Bosch (PVV) constateert dat er bijna geen sprake is van samenwerking. Er was bijvoorbeeld geen enkele keldereigenaar aanwezig bij de door het projectteam georganiseerde buurtbijeenkomst op 6 december jl. De bijeenkomst met keldereigenaren op 7 december werd daarom afgezegd omdat er geen aanmeldingen waren. Hoe heeft dit mis kunnen gaan? Verder heeft het college bijna op alle punten het advies van de commissie van wijzen terzijde gelegd. Het college wijkt daarnaast niet alleen af van het advies van de commissie van wijzen maar ook van het destijds genomen raadsbesluit. Ten slotte vraagt de PVV de wethouder nader onderzoek te doen naar het mogelijk langer meegaan van de bitumen laag.
De heer Van den Enk (Student&Starter) geeft aan een ander perspectief weer te willen geven. Het perspectief van een studentenvereniging die een werfkelder beheert. Het betreft hier een bestuur dat pas vanaf juni betrokken is. Ondanks deze korte betrokkenheid, uit het bestuur ook geluiden over de communicatie. Hoe reflecteert de wethouder op het contact tussen de gemeente en de keldereigenaren en hoe gaat de wethouder ervoor zorgen dat de communicatie wordt verbeterd?
Mevrouw Duitscher (EenUtrecht) merkt op dat zij moeite heeft om de inhoud van het dossier te volgen en zij kan zich voorstellen dat eigenaren van werfkelders hier ook moeite mee hebben. Zij 35 maakt zich hier zorgen over. Daarnaast delven bewoners vaak het onderspit in dit soort discussies.
De heer Vasters (D66) merkt op dat veel langs elkaar heen blijkt te gaan en dat mensen niet weten waar zij aan toe zijn als zij niet akkoord gaan met de tijdelijke regelingen. Daarnaast worden 40 sommige keukentafelgesprekken als zeer sturend ervaren op het akkoord gaan met de financiële regeling. D66 sluit aan bij vragen die Student&Starter zojuist heeft gesteld. Ten slotte dankt D66 de ambtenaren die veel tijd hebben besteed aan het meenemen van raadsleden in meerdere werkbezoeken.
Mevrouw Heijne (GroenLinks) merkt op dat de verhouding tussen de gemeente en de keldereigenaren een lange voorgeschiedenis kent waarbij het vertrouwen in de gemeente is geschaad. GroenLinks vindt het van belang dat wordt geïnvesteerd in de samenwerking en het herstel van vertrouwen. De fractie waardeert de inspanningen van het college maar tegelijkertijd hebben bewoners nog veel vragen en zorgen. De relatie dient stap voor stap hersteld te worden.
Hoe werkt de wethouder aan het verbeteren van de relatie met bewoners en aan het herstel van vertrouwen? Het college geeft aan dat met individuele eigenaren in gesprek wordt gegaan over het herstel van de kelders en dat een op een afspraken worden gemaakt. Tegelijkertijd speelt er ook meer dan een individueel belang. Een groep wil zich ook inzetten voor het behoud van het wervengebied als geheel. Hoe ziet de gemeente de samenwerking met deze actieve en betrokken bewoners?
De heer Bosch (PVV) vraagt wat GroenLinks concreet voorstelt om zaken te verbeteren.
Mevrouw Heijne (GroenLinks) zegt dat GroenLinks wil, dat de een op een gesprekken met bewoners worden voortgezet. Daarnaast dient bekeken te worden hoe omgegaan wordt met het wervengebied als cultureel erfgoed.
Mevrouw Zwinkels (CDA) bedankt voor de beantwoording van de schriftelijke vragen. Zij geeft aan dat duidelijk is dat er behoefte is aan een onafhankelijk procesbegeleider en vraagt of die behoefte zo mogelijk kan worden ingevuld. Verder valt op dat hoe de samenwerking wordt beleefd, zo ver uit elkaar ligt. Hoe kan de beleving zo ver uit elkaar liggen en hoe wordt die dichterbij elkaar gebracht? Voorts kijkt het CDA uit naar de definitieve regeling en naar hoe in het proces ook ruimte kan worden gegeven aan het collectieve belang. Tot slot vraagt de fractie hoe het staat met de projectbeheersing.
Mevrouw Alblas (ChristenUnie) merkt op dat de regeling complex en niet voor iedereen te begrijpen is. Welke stappen worden gezet om de regeling zo laagdrempelig mogelijk te 15 communiceren?
De heer Stam (PvdA) zegt aan te sluiten bij vragen die zijn gesteld over de participatie.
Mevrouw Hessel (Utrecht Solidair) vraagt of het een idee is om het projectteam te vervangen.
Mevrouw Hessel (Utrecht Solidair) merkt op dat haar idee is ingegeven door de keldereigenaren 25 die niet zijn komen opdagen. Het vertrouwen dient teruggewonnen te worden en dit zit voor een groot deel in het gedrag van het projectteam. Het is goed om met een schone lei te beginnen.
De voorzitter constateert dat de commissie niet het functioneren van het projectteam beoordeelt. De commissie beoordeelt het functioneren van de wethouder.
Mevrouw Zwinkels (CDA) vraagt in hoeverre het niet de taak van de wethouder is om ervoor te zorgen dat het vertrouwen terugkomt.
Mevrouw Hessel (Utrecht Solidair) vraagt de wethouder te overwegen het projectteam te vervangen.
De voorzitter schorst de vergadering voor tien minuten.
Wethouder Streefland merkt op dat het wervengebied bijzonder erfgoed is maar ook complex erfgoed vanwege de eigendomsverdeling. De VVD vroeg of het niet nodig was, dat er een onafhankelijk procesbegeleider zou komen omdat de commissie van wijzen dit had aangegeven. De wethouder zegt dat de raad dit had aangegeven en dat zij het aan eigenaren heeft gevraagd of die er moest komen. Zij zegt toe dat als er behoefte is aan een onafhankelijk procesbegeleider, dat deze er zal komen. Eerst was hier geen behoefte aan maar de vraag zal steeds worden voorgelegd. Verder is het zo, dat de keldereigenaar zelf eigenaar is van zijn kelder en dus zelf opdrachtgever is. De keldereigenaar mag dan ook zelf kiezen met welk bedrijf het herstelplan gemaakt wordt en kan ook op meerdere momenten uit het proces stappen. Ten slotte is er een externe expertcommissie die advies kan geven. De wethouder wijst erop dat op deze manieren is geprobeerd om de onafhankelijkheid van de keldereigenaren te waarborgen. Dan de vraag over de stichting. De keldereigenaren gaven aan dat een stichting voor het totaal verantwoordelijkheid zou nemen en dat zij dit ingewikkeld vonden omdat de kelders enorm van elkaar verschillen. Er zijn ook keldereigenaren die hebben gezegd een vereniging te willen oprichten. De gemeente heeft aangegeven indien mogelijk iets te willen betekenen hierin. Vervolgens geeft de wethouder aan, dat de aanstelling van de werfmeester ervoor zorgt dat de overheid nabij is. Het projectteam en de werfmeester naar huis sturen, vindt zij geen goed idee. Verder gaan in het najaar de eerste subsidieaanvragen de deur uit. Inmiddels hebben 35 keldereigenaren aangegeven dat zij de opdracht hebben gegeven tot het opstellen van een herstelplan.
De heer De Pagter (VVD) merkt op dat de raad heeft besloten dat een onafhankelijk procesbegeleider nodig is. Waarom was die er dan niet?
Wethouder Streefland antwoordt dat het college iets wil instellen op het moment dat het werkt. Zij wijst erop dat de werfmeester gevraagd en ongevraagd advies kan geven en dat de keldereigenaren is gevraagd en telkens nog wordt gevraagd, of zij een onafhankelijk procesbegeleider willen. Daarnaast wordt onafhankelijkheid ingebouwd in de subsidieregeling.
De heer De Pagter (VVD) vraagt waarom de procesbegeleider niet van te voren in positie is gebracht.
Wethouder Streefland geeft aan dat het instellen van een procesbegeleider niet veronachtzaamd is. Deze wordt telkens genoemd. Verder verwacht de wethouder zeker dat voldoende onafhankelijkheid is geborgd.
Mevrouw Hessel (Utrecht Solidair) merkt op dat in 2021 een raadsbesluit is genomen om een 15 onafhankelijk procesbegeleider aan te stellen. Er dient dan niet gevraagd te worden of de keldereigenaren dat dan willen want dan heeft een raadsbesluit geen zin.
Wethouder Streefland merkt op dat een jaar geleden een wervenmeester is aangesteld die een behoorlijk onafhankelijke rol heeft. Het niet zo, dat het college niet luistert naar het raadsbesluit. Er zijn bijvoorbeeld ook extra onafhankelijkheidswaarborgen ingebouwd in het proces en er blijft gevraagd worden of er behoefte is aan een onafhankelijk procesbegeleider. Vervolgens gaat zij in op de vraag van de PVV over hoe het zo mis heeft kunnen gaan. Er wordt gewerkt aan herstel en er zijn toch een heel aantal keldereigenaren die hebben gezegd mee te doen. Verder moeten de stappen dichtbij en secuur worden gezet. Er dient bijvoorbeeld niet te lang gewacht te worden met het beantwoorden van vragen en als er een verslag is gemaakt, dient getoetst te worden of mensen zich erin herkennen. Er is ook gevraagd of bekeken kan worden of de bitumen laag langer mee kan gaan. Dit wordt onderzocht in deze fase. Dan het individuele belang en het collectieve belang. Het individuele belang heeft te maken met de eigendomsverdeling en het collectieve belang gaat bijvoorbeeld om het bieden van ondersteuning bij het oprichten van een vereniging en om het organiseren van meetings rondom thema’s. Voorts komt de definitieve regeling in 2024 en na de pilotperiode wordt besloten wat de definitieve subsidieregeling wordt.
Mevrouw Duitscher (EenUtrecht) vraagt hoe de verhouding ligt tussen positieve en negatieve eigenaren.
Wethouder Streefland antwoordt dat er een groep is die zegt, dat het goed is dat de regeling er is. Er is ook een groep die eerst even afwacht en eerst wil zien of een en ander goed loopt en er is een groep die zegt er geen enkel vertrouwen in te hebben. Bij deze laatste groep speelt soms mee dat de eigenaar vindt, dat hij het herstel niet zelf hoeft te betalen. Dan de risicovolle projecten. In februari wordt hier informatie over gedeeld. Op dit moment loopt een en ander in ieder geval goed als het gaat om projectbeheersing.
Mevrouw Duitscher (EenUtrecht) vraagt hoe de verhoudingen zijn.
Wethouder Streefland verduidelijkt dat het gaat om 960 kelders en net zoveel keldereigenaren. Percentages kan zij niet geven.
Mevrouw Zwinkels (CDA) vindt dat de behoefte aan de procesbegeleider al is uitgesproken. Zij vraagt of de onafhankelijk procesbegeleider er daadwerkelijk gaat komen.
Wethouder Streefland herhaalt dat de wervenmeester er al is en dat die deze rol zeer goed doet. Daarnaast wordt telkens gevraagd of er behoefte is aan een onafhankelijk procesbegeleider.
Mevrouw Hessel (Utrecht Solidair) merkt op dat gemeenteraadsleden telkens te horen krijgen dat de subsidieregeling op alle zes de punten in strijd is met het raadsbesluit. Hoe ziet de wethouder dit?
Wethouder Streefland legt uit dat een en ander een uitvoering betreft van het raadsbesluit dat is genomen.
De heer Nyqvist (Stadsbelang Utrecht) denkt dat de aanpak een totaal andere zou moeten zijn. Er zou eerst begonnen moeten worden met de eigenaren die aanspreekbaar zijn. Daarna zou verder gegaan moeten worden met de groep waarmee te praten valt en met de laatste groep zal een botsing ontstaan.
Wethouder Streefland geeft aan dat soms complexe expertkennis nodig is. Voor de complexe 10 opgaven zijn er mensen maar voor februari kan zij aangeven of er inderdaad voldoende mensen zijn voor projectbeheersing.
De voorzitter concludeert dat dit punt niet wordt doorgeleid naar de raad. Hij schorst de vergadering voor vijf minuten.